บริการหนังสือสำรอง เป็นบริการเสริมของบริการยืมคืน เน้นบริการครูผู้สอน และเปิดโอกาสสร้างความสัมพันธ์ระหว่างบรรณารักษ์กับผู้สอน
ปรัชญา
- ส่งเสริมการเรียนการสอน
- มีสารสนเทศสำหรับผู้ใช้ที่ต้องการ
หนังสือสำรอง
- ทรัพยากรสารสนเทศที่จำกัดระยะเวลาในการยืม เช่น ยืมได้ 2 ชั่งโมงต่อคน เมื่อหมดเวลาก็นำมาคืน เพื่อให้ผู้อื่นได้ใช้ต่อไป
- จัดให้บริการ โดยมีบรรณารักษ์ให้บริการที่เคาเตอร์ยืมคืน
- ส่วนใหญ่จะให้บริการภายในห้องสมุดเท่านั้น ไม่สามารถยืมออกมานอกห้องสมุดได้
- หากมีการอนุญาตให้ยืมนอกมานอกห้องสมุด จะมีขั้นตอนการยืมปกติ แต่ระยะเวลาในการยืมอาจจะแตกต่างออกไป เช่นยืมได้ 3 วัน จากหนังสือปกติที่ยืมได้ 7 วัน
- มีการจำกัดจำนวนเอกสารที่ให้ยืม
- ทรัพยากรสารสนเทศในห้องสมุด
- ทรัพยากรสารสนเทศส่วนบุคคล เช่น ของบรรณารักษ์เอง หรือ ของผู้สอน
- ซีดี
- บทความในวารสาร
- ตัวอย่างแบบทดสอบ, ข้อสอบ, ความเรียง
ความสำคัญของบริการหนังสือสำรอง
- บทบาทของการส่งเสริมการเรียนการสอน ให้นักศึกษาได้ใช้ในการเรียนทำให้ได้รับความรู้เพิ่มมากขึ้น
- นักศึกษาสามารถเข้าถึงได้เท่าเทียมกัน เพราะมีการกำหนดเวลาในการใช้ของแต่ละคนไว้อย่างแน่นอน
- สร้างความสัมพันธ์ระหว่างบรรณารักษ์กับผู้สอน ให้มีปฏิสัมพันธ์กันมากขึ้น
- แสดงถึงคุณภาพของการบริการ เป็นการสร้างภาพลักษณ์ที่ดีให้แก่ห้องสมุด
- นิยมให้บริการในห้องสมุดในระดับอุดมศึกษา เพราะจะมีนักศึกษาและนักวิจัยมาใช้บริการเยอะ
- อาจมีบริการในห้องสมุดโรงเรียน
- มีการปรับเปลี่ยนในแต่ละเทอม เพื่อให้เหมาะสมกับผู้ใช้ในแต่ละเทอมที่มีการลงทะเบียนเรียน
งานที่ปฏิบัติ
1. รับใบขอใช้บริการ
2. รับเอกสาร หรือ คัดทรัพยากรสารสนเทศ, จัดให้มีบริการยืม และตกลงระยะเวลาในการยืม
3. จัดทำสำเนา หรือ สแกน ในข้อนี้บรรณารักษ์ต้องทราบเกี่ยวกับกฎหมายลิขสิทธิ์ ถ้าเอาสารสนเทศมาจากฐานข้อมูลจะทำให้ไม่ได้เพราะผิดกฎหมายลิขสิทธิ์อย่างแน่นอน
4. เข้าเล่ม เพื่อให้แข็งแรงคงทน ง่ายต่อการรักษา
5. จัดระเบียบเอกสาร เช่น จัดหมวดหมู่ ระบบที่ทำให้สามารถหยิบใช้ได้ง่าย ซึ่งจะนิยมเรียงตามชื่อกระบวนวิชา, ผู้สอน, หรือกำหนดหมายเลข
การทำบัตรยืม
- กำหนดระยะเวลา ระเบียบในการให้ยืม
- ให้บริการยืมคืน
- จัดเก็บค่าปรับ
- คืน ย้ายเอกสารเก็บ
- แก้ไขปัญหาที่อาจเกิดขึ้น
- จัดเก็บสถิติ เช่นมีการสำรวจประชากร บุคลากร เอกสาร การบริการ เครื่องให้บริการ
- การดูแลรักษาเอกสาร
- การรักษาความปลอดภัย
ผู้ใช้สามารถเข้าไปในหน้าเว็บไซต์ของห้องสมุดที่ต้องการจะสมัครสมาชิก แล้วทำตามที่ห้องสมุดได้กำหนดแจ้งไว้ในหน้านั้นได้
กรณีไม่มีในห้องสมุด
บรรณารักษ์ก็ต้องหามาให้บริการ ซึ่งจะมีความเกี่ยวข้องกับการจัดซื้อจัดหา
การจัดเก็บ
- จัดเก็บตามหมายเลขกระบวนวิชา ชื่อผู้สอน มีการเรียงอีกครั้งตามชื่อเรื่อง ชื่อผู้แต่ง
- บทความ, แบบทดสอบ การจัดเก็บจะอยู่ในรูปของการจัดเก็บในแฟ้ม และทำการติดบาร์โค้ดไว้สำหรับการยืมออก
- เอกสารที่มีการสแกน ให้มีการจัดเก็บไว้บน OPAC และแจ้งแหล่งการจัดเก็บให้ผู้ใช้ทราบ หรือมีการจัดทำรายชื่อแจ้งแยกไว้ให้สามารถถ่ายโอนได้ทันที
การจัดการเอกสาร
- การจัดการเอกสาร ต้องทำการประทับตรา เช่น "ใช้ภายในห้องสมุดเท่านั้น" "ใช้ภายในห้องนี้เท่านั้น"
- จัดทำบัตรยืม และจัดทำคำแนะนำให้ผู้ใช้ทราบ
- ใช้สีแตกต่างกันในกรณีที่มีระยะเวลาในการให้ยืมที่ต่างกัน
- ใส่ชื่อผู้สอนกระบวนวิชา เพื่อง่ายต่อนักศึกษาและบรรณารักษ์ในการค้นหา
- ยืมในห้องสมุด ทั่วไปจะให้ยืมได้ 2 ชั่วโมงต่อคน และจะไม่มีการให้ยืมต่อ
- ยืมออกนอกห้องสมุดจะยืมได้ประมาณ 1-2 วัน หรือเฉพาะนอกเวลาทำการ และนำมาคืนในเวลาที่กำหนด และจะมีค่าปรับที่สูงในกรณีที่มีการส่งช้า จะมีการคิดค่าปรับเป็นชั่วโมง
- โดยทั่วๆไปแล้วระยะเวลาในการยืมต้องสั้นกว่าปกติ เพื่อให้สามารถหมุนเวียนในกลุ่มผู้ใช้ได้อย่างทั่วถึง
- มีการคิดค่าปรับในการส่งช้า เช่น .50c ,$1-$3 (ในของต่างประเทศ)
- โปรแกรมห้องสมุดจะมีงานหนังสือสำรองให้
- รายการที่มีการสำรองจะมีแจ้งการค้นหาให้ใน OPAC
- มีการทำรายการแจ้งแยกเพื่อให้สามารถค้นหาได้ในรูปของสิ่งพิมพ์
- มีการแจ้งผู้สอนถึงการจัดเก็บ วิธีการจัดเก็บ เพื่อผู้สอนจะได้แจ้งให้นักศึกษาทราบ และห้องสมุดจะมีการปรับเปลี่ยนหน้าเว็บไซต์อยู่เสมอ การเปลี่ยนหน้าเว็บไซต์แต่ละครั้งบรรณารักษ์ต้องตรวจสอบทุกครั้งว่ายังคงมีการบริการอยู่อย่างเดิมหรือไม่ และตรวจสอบการสะกดคำว่าผิดหรือไม่
การจองสารสนเทศสามารถทำได้บนหน้าเว็บไซต์ของแต่ละห้องสมุด ที่มีการจัดทำบริการให้ยืม หรือจองเอกสารได้
ความสัมพันธ์กับผู้สอน
- บรรณารักษ์ต้องพยายามติดต่อสื่อสารกับผู้สอนอย่างสม่ำเสมอ
- ผู้สอนมักจะลืมว่าได้มอบเอกสารให้ห้องสมุด เพื่อให้นักศึกษาได้ใช้ บรรณารักษ์ต้องดำเนินการแจ้งให้ผู้สอนทราบ ว่าจะมารับกลับ หรือจะให้เก็บไว้เพื่อใช้ต่อ
- ปรับจำนวนผู้บริการตามจำนวนการเข้าใช้ของผู้ใช้ ซึ่งไม่สามารถกำหนดเป็นตัวเลขที่แน่นอนได้
- มีทักษะการสื่อสาร การประสานงาน การต่อรอง ยืดหยุ่น เพราะจะได้พบปะกับผู้ใช้ทั้งผู้สอนและนักศึกษาอยู่เป็นประจำ
- มีความเข้าใจเกี่ยวกับกฎหมายลิขสิทธิ์
- ใช้บัตรสีแตกต่างกัน สำหรับระยะเวลาในการยืมที่ต่างกัน
- นำบัตรสอดไว้ในหนังสือที่ให้ยืมแก่ผู้ใช้
Confidentiality (ความลับ) And Reserves
- ไม่เปิดเผยชื่อผู้ยืม เช่นเดียวกับการยืมในแบบปกติ
- จะต้องไม่แจ้งชื่อผู้ยืมแก่ผู้สอน
- ผู้สอนอาจใช้วิธีการลงชื่อขอยืมไว้
- แบบชั้นปิด
- บริเวณให้บริการยืมคืน เพื่อให้สามารถเข้าค้นหาให้ผู้ใช้ได้สะดวก
- ใกล้บริการยืมคืน
- ห้องแยกเฉพาะ (ในห้องสมุดใหญ่ๆมักจะมีห้องหนังสือสำรอง)
- ควรอยู่ในบริเวณที่ใกล้กับเคาเตอร์จ่ายรับ
- ต้องสามารถมองเห็นได้ง่าย
- บริการแบบชั้นปิด
- ควรมีเครื่องถ่ายเอกสารในบริเวณที่ใกล้เคียง
ห้องสมุดมีบริการอะไรต้องแจ้งให้ผู้ใช้ทราบ ต้องมีการประชาสัมพันธ์อยู่เสมอ ที่สำคัญต้องมีการแจ้ง Copy right ให้ผู้ใช้ทราบ และต้องมีอยู่ตลอดเวลาของบริการยืมคืน ซึ่งถือว่าเป็นสิ่งสำคัญมาก
แนวโน้มการบริการในอนาคต
- มีเอกสารดิจิทัลให้สามารถถ่ายโอน และมีการแสดงรายการบนOPAC หรือจัดทำรายการในฉบับพิมพ์
- สามารถเข้าถึงได้ตลอดเวลาและทุกสถานที่
- มีการป้องกันสิทธิ โดยการมี password protected ใช้
- คณาจารย์สามารถเสนอเอกสารบนเว็บเพจของตนเองได้
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น